Louis Biancolli,
(Απόσπασμα από την Εισαγωγή στο Dimitri Μitropoulos a Correspondece with Katy Katsoyanis,
Martin Dale Books Inc. 433 East 56th Street, New York)
Βασικά ο Μητρόπουλος ήταν άνθρωπος του πνεύματος. Ποια ακριβώς ήταν η πίστη του δεν θα μπορούσα να το βεβαιώσω. Ίσως ήταν από τους πρώτους Χριστιανούς, η πιο ταπεινή εξέχουσα προσωπικότητα που γνώρισα ποτέ, και ο πιο απόλυτα αφοσιωμένος από τους μουσικούς ανώτατης περιωπής. Αυτό ήταν ίσως η μεγαλοφυΐα του: η άμεση κι απόλυτη συγχώνευσή του με τη μουσική. Τόσο απόλυτος ήταν η ταύτισή του με τη μουσική, τη μουσική σαν άρθρο ζωντανής πίστης και πνευματικής τροφής, ώστε ακούγοντας μια δική του εκτέλεση ένοιωθες συχνά ότι εκείνος ζούσε μέσα της σαν να 'ταν το σπίτι του, ανοίγοντας τις θύρες για μας τους προνομιούχους καλεσμένους του. Και τίποτε δεν μπορούσε να παραβληθεί με την εσωτερική εκείνη θέρμη, τη διάπυρη λάμψη, ακτινοβολία και μυστηριώδη βαθύτητα.
Ο Μητρόπουλος αγκάλιαζε ολόκληρη τη μουσική δημιουργία, έχοντας ακριβή γνώση της κάθε τεχνοτροπίας και της κάθε χρονικής περιόδου. Δεν υπήρχε συνθέτης που να μη τον έχει απόλυτα και με ακρίβεια εκτιμήσει από δυο απόψεις: τη μοναδικότητά του και το περιβάλλον του. Δεν είχες παρά ν' ακούσεις μια οποιαδήποτε ορχήστρα να εκτελεί υπό τη δική του διεύθυνση μια συμφωνία του Mahler για να καταλάβεις με τι θαυματουργό τρόπο ήξερε να προβάλλει το καλύτερο στο σύνολό του και συγχρόνως να εξαλείφει τυχόν μικρές προσωπικές αδυναμίες, αν υπήρχαν. Κανένας άλλος μαέστρος δεν ήξερε καλύτερα τι απαιτεί μια συμφωνία του Schumann, καταδικασμένη από αυστηρά αφτιά λόγω της ενορχήστρωσής της. Όσο για τον Beethoven, ποτέ δεν άκουσα καλύτερη εκτέλεση της 2ης συμφωνίας του παρά υπό την διεύθυνση του Μητροπούλου. Λέγοντας αυτό δεν αισθάνομαι άπιστος προς τον σεβαστό “προφήτη” Αρθούρο Τοσκανίνι. Αλλά η ερμηνεία του Μητροπούλου εισέδυε βαθύτερα, επειδή ο Μητρόπουλος είχε περιεκτικότερο νου κ' ευρύτερο πνεύμα.
Όταν ο Μητρόπουλος άρχισε να διευθύνει και στην Μητροπολιτική Όπερα, καινούργιος ηλεκτρισμός διοχετεύθηκε στο παληό κτίριο. Είτε για Puccini επρόκειτο, είτε για Verdi, Strauss η Wagner, ήταν σαν ο διευθυντής της Rudolph Bing να προσέφερε εντελώς καινούργιο ρεπερτόριο. Την ως τότε παραδεκτή ρουτίνα την διαδέχτηκε ξανα-αναμμένη φωτιά. Εκεί που οι ακροατές συγκέντρωναν τη προσοχή τους στη σκηνή, τώρα στραφήκαν και προς την ορχήστρα. Σπεύδοντας μετά το πρώτο μέρος μιας συναυλίας στο CARNEGIE HALL για να προλάβω ότι απόμενε από την Πρώτη της Βαλκυρίας του Μητροπούλου, από τον διάδρομο κιόλας με συνεπήρε η ραδιενέργεια της ατμόσφαιρας. Στάθηκα δίπλα στον Henry τον αρχιταξιθέτη. "Στάθηκα" δεν είναι η σωστή λέξη. Και οι δυο μας στεκόμασταν συνεπαρμένοι όπως ολόκληρο το θέατρο ως τη σειρά των ορθίων. Εκείνη τη βραδυά ο Wagner ήταν Θεός και ο Μητρόπουλος ο προφήτης του. Όσοι είχαν προείπει ότι το ενδιαφέρον για τη μουσική του Wagner βρισκόταν σε ύφεση, διεπίστωσαν ότι, αντίθετα, μια αναγέννηση είχε αρχίσει στο Broadway και τον 39ο δρόμο.
Όταν πέθανε επάνω στο πόντιουμ της Σκάλας του Μιλάνου, εκείνο το πόντιουμ ήταν το σπίτι του, εκείνη η ορχήστρα η οικογένειά του και η 3η Mahler η τελευταία του θέληση και η διαθήκη του. Δεν υπήρχε τίποτε περισσότερο που ο Μητρόπουλος μπορούσε ν' αφήσει, τίποτε άλλο από τη μνήμη μιας αγιασμένης παρουσίας στο ιερό της μουσικής.
Louis Biancolli
Μουσικοκριτικός της εφ. The New York World Telegram and the Sun
Μετάφραση από τα αγγλικά της Καίτης Κατσογιάννη